با حضور عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد؛ جلسه مجازی نقد و بررسی کتاب «شرفنامه بدلیسی»

کتاب شرفنامه نوشته شرف الدین بدلیسی به صورت لایو و با حضور اسماعیل شمس، دکترای تاریخ و عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبائی مورد نقد و بررسی قرار گرفت

کتاب شرفنامه نوشته شرف الدین بدلیسی به صورت لایو و با مشارکت دکتر اسماعیل شمس استاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران مورد نقد و بررسی قرار گرفت. دکتر شمس در ابتدا به اهمیت و جایگاه کتاب شرفنامه پرداخت و تاکید کرد: شرفنامه در سده 16 میلادی مصادف با سده 10 شمسی به نگارش در آمده است. در آن زمان در کشور عثمانی هم تاریخ به زبان فارسی نوشته می شد و دو تن از همشهریان شرف الدین یعنی ادریس بدلیسی و شامی بدلیسی کتابهای هشت بهشت و سلیم نامه را به زبان فارسی نوشته بودند. این کتاب اولین اثری است که درباره تاریخ کردها به زبان فارسی و توسط شخصیت مهمی که هم در ایران و هم در عثمانی عنوان امیرالاکراد را به دست آورد به نگارش در آمده است. شرفنامه شرح احوال مردمان کرد، ترک و عرب را بیان می دارد و از این منظر در تاریخ ایران، تاریخ عثمانی و تاریخ جهان اسلامی اثر مهم و تاثیرگذار به شمار می آید. شرفخان هدف از نگارش این کتاب را ماندگار کردن تاریخ کرد دانسته است

این منتقد با اشاره به زندگانی شرف الدین بدلیسی تاکید کرد: شرف الدین در زمانه متقاوتی می زیسته است. پدر او از عثمانی به ایران مهاجرت کرد و او در نزدیکی اراک امروزی به دنیا آمد. سی سال قبل از تولد او جنگ چالدران بین ایران و عثمانی روی داد. در آن زمان دولتهای صفوی و عثمانی هر کدام مذهب رسمی خود را داشتند و مرزهای جغرافیایی بین این دو دولت ایجاد شده بود. شاه طهماسب و سلطان سلیمان نیز پیمان صلح آماسیه را امضا کردند که تنها 25 سال پایدار ماند. شرفخان 35 سال در ایران زندگی کرد و عنوان امیرالاکراد را از شاه صفوی دریافت کرد. با ایجاد اختلاف بین خاندان صفوی او به عثمانی بازگشت و حکومت بدلیس را به دست آورد

استاد دانشگاه علامه طباطبایی شرفنامه را آزمون حیات شرفخان دانست و افزود: در مقدمه کتاب، شرفخان به روایتهای مختلفی درباره کردها اشاره می کند و هیچ قضاوتی درباره آن انجام نمی دهد. همین بی طرفی و ذکر تمامی وقایع بویژه آنهایی که خود شاهدشان بوده، نقطه قوت کتاب شرفنامه است. شرفنامه شامل یک مقدمه، چهار صحیفه و یک خاتمه است. در مقدمه به نسب طوایف کرد می پردازد. صحیفه اول را امیران کردی که مقام سلطنت داشتند، سکه ضرب می کردند و خطبه به نامشان خوانده می شود از جمله حاکمان دیاربکر، جزیره، دینور و شهر زور و ... تشکیل می دهد؛ صحیفه دوم به امرای کردی که تحت حکومت مرکزی بودند و گاهی سکه ضرب می‌کردند مثل اردلان و بابان اختصاص دارد؛ صحیفه سوم به سایر امرا و حاکمان کردستان در سه فرقه می پردازد و صحیفه چهارم هم به حاکمان بدلیس به صورت مفصل پرداخته است. خاتمه این کتاب هم مختص تاریخ سلاطین عثمانی و شاهان صفوی است

دکتر اسماعیل شمس شرفنامه را نمونه یک تاریخ نگاری متفاوت و یک آنتروپولوژی تاریخی دانست و تصریح کرد: شرفنامه هیچ همتایی نه قبل از خود و نه بعد از آن ندارد. مشاهدات شرف الدین بدلیسی بسیار قوی است و ما ضعف هایی در استنادات او به کتابهای قبلی می‌بینیم. نقطه تاریک این کتاب عدم اشاره شرفخان به تاریخ مروانی و حسنوی است که هنوز علل آن برای ما مشخص نشده است

این منتقد در پایان به ترجمه های این کتاب به زبان کردی سورانی اشاره کرد و افزود: ترجمه ماموستا هه ژار نثری ادیبانه دارد اما ترجمه صلاح آشتی فنی تر بوده و به متن اصلی کتاب نزدیک تر است. این جلسه با پاسخگویی به سوالات پایان یافت